12 лютага Расейскі МЗС “выказаў заклапочанасць і здзіўленне” тым, што “што харвацкія добраахвотнікі прымаюць удзел у баявых дзеяннях на тэрыторыі Украіны на баку украінскай арміі”. Факт удзелу харватаў ў антытэрарыстычнай аперацыі ва Украіне, па паведамленні некаторых СМІ, нібыта пацвердзіла міністр замежных спраў Харватыі Весна Пусіч (Vesna Pusić). Заклапочанасць Расіі, якая пасылае ў дапамогу данецкім і луганскім тэрарыстам тысячы ўзброеных “добраахвотнікаў” і сотні адзінак баявой тэхнікі, некалькімі валанцёрамі з Харватыі, сапраўды выклікае, мякка кажучы, здзіўленне. Тым больш, што яшчэ з вясны на баку сепаратыстаў ваюе нямала сербскіх “чэтнікаў”.
Ці ёсць на самой справе харваты сярод украінскіх байцоў, хто яны і чаму там апынуліся? Лепш за ўсё звярнуцца да саміх добраахвотнікаў. Харвацкі сайт “Свабода” (www.sloboda.hr) нядаўна апублікаваў інтэрв’ю з добраахвотнікамі, якія рыхтаваліся да ад’езду ва Украіну ў канцы снежня 2014.
Адзін з лідэраў харватаў, якія збіраюцца далучыцца да ўкраінскага войска, на імя Дзяніс, распавядае, што схіліла іх да такога рашэння: “Гэта чысты ідэалізм. Адкрытая руская агрэсія на Украіне замоўчваецца, а мы праз гэта прайшлі яшчэ ў 1991 годзе. Нашы людзі разабраліся, у чым там справа, таму мы і адпраўляемся на дапамогу “. Ён лічыць, што ў харвацкай грамадскасці станоўчыя адносіны да Ўкраіны, але дапамога Украіне на ўрадавым узроўні занадта малая. “Украіна была першай краінай, членам ААН, якая прызнала Харватыю ужо 11 снежня 1991. Гэта значыць раней Нямеччыны, Ватыкана і іншых краін. Таму я і думаю, што зараз трэба дапамагчы нам”. (Дарэчы, у снежні 1991, прапанова ад Харватыі аб узаемным прызнанні атрымала і ўжо незалежная Беларусь. Але тагачасныя беларускае кіраўніцтва – Шушкевіч ды Кебіч вырашылі, па старой традыцыі, “адсядзецца ў бульбе”.)
Харвацкія добраахвотнікі ўступілі ў полк Нацыянальнай гвардыі “Азоў”, які цяпер вядзе цяжкія баі з расійска-тэрарыстычнымі бандамі пад Марыупалем. Зараз харватаў там каля 30 чалавек.
Інфармацыю аб адпраўцы харвацкіх байцоў пацвердзіў і былы добраахвотнік ХАС-а (Харвацкія абаронныя сілы) Дамір Маркуш-Куціна (Damir Markuš Kutina). “У час вайны за незалежнасць на дапамогу да нас прыехала шмат замежных добраахвотнікаў, больш за 500, сярод іх былі і ўкраінцы. За гэта мы ім вельмі ўдзячныя, таму нашы добраахвотнікі вырашылі дапамагчы Украіне. У гэтай групе ёсць старэйшыя мужчыны, ветэраны, ёсць фанаты клуба «Дынама», з некаторымі я асабіста знаёмы, таму ведаю, наколькі гэта рашэнне было нялёгкім і для іх і для іх сем’яў. Яны шмат пра гэта казалі ў коле сям’і, і размовы былі няпростыя. Украіна далёка, і там вельмі небяспечна. Я паважаю іх рашэнне, але разумею неспакой іх сем’яў, таму я жадаю ім, каб усё скончылася добра і яны вярнуліся “, – сказаў Куціна.
“А як пасля вайны?” – Спыталі журналісты “Свабоды” Дзяніса. “Ня ведаю, пабачым, у нашых планах — дапамагчы і вярнуцца дадому жывымі і здаровымі. Спадзяемся на лепшае, але будзе цяжка, улічваючы ўнутраныя праблемы Украіны, іх сістэму, сілы рускіх, але перамога магчымая”, — дадае ён. “Спадзяюся, што харваты далучацца, звернуцца ў заснаваную намі супольнасць, якая будзе падтрымліваць сувязь з валанцёрамі, будуць збіраць ахвяраванні і неабходнае нам абсталяванне. Харватыя і харвацкія ўкраінцы павінны стаць больш актыўнымі, там спатрэбіцца любая дапамога, і не толькі нам, але ўсім добраахвотніцкім часткам ўкраінскай арміі”.
На тэму выезду харвацкіх грамадзянаў для ўдзелу ў баявых дзеяннях за мяжой выказаўся ў інтэрв’ю харвацкаму тэлеканалу “Нумар 1” міністр юстыцыі Харватыі: Орсат Міленич (Orsat Miljenić): “На вашае пытанне аб тым, ці варта заканадаўча забараніць самастойны выезд харвацкіх грамадзянаў на войны, якія вядуцца за мяжою, адкажу — не. Ведаеце чаму? Успомнім нашу вайну за незалежнасць, тады добраахвотнікі з усяго свету прыехалі і ваявалі на нашым баку, і мы тады ім былі вельмі ўдзячныя за тое, што яны прыехалі і нам дапамаглі. І сказаць цяпер нашым ахвотнікам, што ім забаронена зрабіць тое ж самае дзесьці ў іншым месцы, было б няправільным менавіта дзеля нашай гісторыі”.
Сёння ў шэрагах ўкраінскіх добраахвотнікаў за свабоду і дэмакратыю змагаюцца “ідэалісты” з розных краін, нават з Расіі. Мы ведаем, што ёсць сярод іх і нямала беларусаў. Хочацца спадзявацца, што, як і астатнім, ім удасца вярнуцца з перамогай дадому, у Беларусь. У Беларусі цяпер вельмі не хапае ідэалістаў.