Біяграфія:

Алесь Бяляцкі, беларускі літаратуразнаўца, грамадскі і культурны дзеяч, віцэ-прэзідэнт FIDH, кіраўнік праваабарончага цэнтра «Вясна»

Алесь Бяляцкі нарадзіўся 25 верасьня 1962 года ў мястэчку Вяртсіля Сартавальскага раёна Карэліі, куды ягоныя бацькі выехалі зь Беларусі на заробкі. У 1964 годзе бацька Віктар Усьцінавіч і маці Ніна Аляксандраўна вярнуліся ў Беларусь. Месцам жыхарства сям’я абрала малады горад Сьветлагорск.

У 1979 годзе Алесь Бяляцкі паступіў на гісторыка-філалагічны факультэт Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта, дзе распачаў літаратуразнаўчую і грамадскую дзейнасьць. У 1984 годзе атрымаў дыплом выкладчыка філалогіі. Перад паступленьнем у асьпірантуру Інстытута літаратуры Акадэміі навук БССР працаваў настаўнікам у Лельчыцкім раёне Гомельскай вобласьці.

У 1985 годзе Аляксандра Бяляцкага прызвалі ў Савецкую Армію. Служыў пад Сьвярдлоўскам, механікам-вадзіцелем браніраванага цягача ў артылерыйскім зьнішчальным супрацьтанкавым батальёне.

Пасьля вяртаньня з войска працягваў вучобу ў асьпірантуры, займаўся навуковай, літаратурнай і грамадскай дзейнасьцю. У 1986 годзе Бяляцкі быў адным са стваральнікаў Таварыства маладых літаратараў «Тутэйшыя», потым быў абраны старшынёй гэтай арганізацыі (1987–1989).

У 1988 годзе выступіў адным з заснавальнікаў таварыства «Мартыралог Беларусі», быў сябрам Арганізацыйнага камітэта Беларускага народнага фронту «Адраджэньне», сакратар Управы (1996—1999), намесьнік старшыні (1999–2001) БНФ «Адраджэньне», зьяўляўся заяўляльнікам першай з масавых акцый — «Дзяды». У 1990 годзе выступіў адным з арганізатараў Беларускай каталіцкай грамады.

З 1996 году — кіраўнік праваабарончага цэнтра «Вясна».

Асьпірантуру Інстытута літаратуры Акадэміі навук БССР скончыў вясной 1989 года, на яе аснове дысертацыі ў 1991 годзе выдаў кнігу-манаграфію «Літаратура і нацыя».

Працаваў малодшым навуковым супрацоўнікам Музея гісторыі беларускай літаратуры. У выніку конкурсу ў 1989 годзе быў абраны дырэктарам Літаратурнага музея Максіма Багдановіча. На гэтай пасадзе працаваў да жніўня 1998 года. Пад яго кіраўніцтвам завершана падрыхтоўка экспазіцыі «Беларускай хаткі» і цэнтральнага Літаратурнага музея Максіма Багдановіча ў Менску. Прымаў актыўны ўдзел у мерапрыемствах, прысьвечаных 100-годзьдзю з дня нараджэньня Багдановіча, якія праводзіліся ў Беларусі, а таксама ва Украіне і ў Расеі. Пад яго кіраўніцтвам у першай палове 1990-х гадоў праводзілася будаўніцтва і адбылося адкрыцьцё філіяла музея ў вёсцы Ракуцёўшчына Маладзечанскага раёна Менскай вобласьці і музея Максіма Багдановіча ў Яраслаўлі. Ініцыятар выданьня архіўных зборнікаў, прысьвечаных публікацыі матэрыялаў пра жыцьцё Багдановіча, яго родных і знаёмых, выданьня ўспамінаў бацькі паэта Адама Багдановіча. У 1991—1995 гадах Алесь Бяляцкі — дэпутат Менскага гарадскога Савета дэпутатаў.

Алесь Бяляцкі зьяўляецца дзейным сябрам творчых саюзаў: Саюза беларускіх пісьменнікаў (1995), Беларускага ПЭН-цэнтра, Беларускай асацыяцыі журналістаў.

Праваабаронца Алесь Бяляцкі быў арыштаваны ў жніўні 2011 года, да суда знаходзіўся ў сумнавядомым СІЗА № 1 — на вуліцы Валадарскага ў Менску (Пішчалаўскі замак), у СІЗА г. Жодзіна, а пасьля — у калоніі № 2 у Бабруйску. Кіраўнік праваабарончага цэнтра «Вясна» Алесь Бяляцкі асуджаны на 4,5 года турмы ў лістападзе 2011-га. Яго прызналі вінаватым у нясплаце падаткаў. Праваабаронца сваёй віны не прызнаў, бо ўсе грошы, атрыманыя на ягоныя рахункі, ішлі на праваабарончую дзейнасьць.

Краіны Эўразьвязау, ЗША і міжнародныя праваабарончыя арганізацыі прызналі Алеся Бяляцкага палітвязьнем, а прысуд яму — палітычна матываваным.

Мужная і пасьлядоўная пазіцыя Алеся Бяляцкага па адстойваньні правоў чалавека ў Беларусі і ва ўсім сьвеце адзначалася шматлікімі міжнароднымі ўзнагародамі, у тым ліку і Прэміяй Вацлава Гавела ў галіне правоў чалавека — у студзені 2013 года. Алесь Бяляцкі пяць разоў вылучаўся на Нобелеўскую прэмію міру, а ў 2007 і 2012 гадах кандыдатура Алеся Бяляцкага ўвайшла ў шорт-ліст Нобелеўскай прэміі.