запісаў: 1067, дакументаў: 12617

Якімовіч Мікола

Усе
Друкаваныя
Рэчы
Падзеі
Арганізацыі
 
Дата нараджэньня:
26 траўня 1928
Мейсца нараджэньня:
в. Дубраўка Пухавіцкага раёну Мінскай вобласці

Біяграфія:

Якімовіч Мікола Аляксандравіч. Псэўданімы: В. Дудко, Л. Юнчык. Арганізатар падпольнай сеткі «самвыдату» ў Менску ў 1970 – сярэдіне 1980-х, удзельнік палітычнай апазыцыі канца 1980-х – пачатку 1990-х. Цяжкая хвароба ў 1943 не дазволіла М. Якімовічу скончыць школу і працягнуць адукацыю. Займаўся самаадукацыяй у галінах гісторыі, філасофіі і эканомікі. Досыць рана ў М. Якімовіча сфармавалася нэгатыўнае стаўленне да савецкай рэчаіснасці – напачатку выступіў як ейны крытык з левых пазыцыяў: у 1954 пачынае пісаць працу "Пра адсутнасць сацыялізму ў СССР". У 1963 М. Якімовіч пераязжае ў Менск, працуе заўгасам у сярэдняй школе № 49. Разам с лабарантам гэтай жа школы Робэртам Люхцікавым сканструяваў апарат для рэгулярнага запісу праграмаў замежных радыёстанцыяў. Апарат складаўся з радыёвузла і магнітафону. Запіс пераносіўся на паперу і распаўсюджваўся ў выглядзе самвыдату. Дзеля павялічэння накладу друкаванай прадукацыі спрабавалі сваімі намаганнямі зрабіць гектограф, але з-за адсутнасці патрэбных кампанэнтаў спроба была няўдалаю. У 1968 пасля ўводу савецскіх войскаў у Прагу М.Якімовіч і Р.Люхцікаў арганізавалі акцыю пратэсту. Уночы 22 жніўня 1968 у цэнтры Мінску яны расклеілі ды раскідалі значную колькасць улётак з тэкстам пратэсту супраць савецкай акупацыі Чэхаславакіі. Пад сярэдзіну 1970-х кватэра М.Якімовіча робіцца своеасаблівым цэнтрам, дзе збіраецца дэмакратычна настроеная інтэлігенцыя, арганізуюцца сходы, дыскусіі, выступаюць прадстаўнікі нетрадыцыйных рэлігіяў ды відаў мастацтва, адбываецца абмен літаратурай. Наладжваюцца кантакты с навукоўцамі і мастакамі ў іншых частках СССР. Частымі наведвальнікамі гэтага клубу былі З.Пазьняк, А.Разанаў, В.Мартынюк, мастакі М.Шылаў і А.Шутаў. У 1975 М.Якімовічу ўдаецца стварыць эфэктыўную, добра адладжаную сыстэму друку ды распаўсюджання забароненай літаратуры, у якой былі задзейнічаныя дзясяткі людзей: пастаўшчыкі кнігаў, тэхнічныя выканаўцы, распаўсюднікі. Выдавалася вялікая колькасць кнігаў па філасофіі, палітыцы, гісторыі, а таксама рэлігійна-філасофская літаратура. Сярод выдадзеных аўатараў: Бярдзяеў, Франк, Кафка, Джылас, Аўтарханаў, Хайек, Ігнатоўскі, Салжаніцын, Салаухін ды інш. Многія з удзельнікаў беларускага "самвыдату" пераследваліся з боку КГБ, але дзякуючы добрай арганізацыі ды канспірацыі, "самвыдавецкая" сыстэма здолела пратрымацца да 1980-х. З канца 1980-х М. Якімовіч -- актыўны ўдзельнік палітычнага жыцьця, адзін з ініцыятараў стварэння Аб'яднанай Дэмакратычнай Партыі Беларусі. У 1990 вылучаўся кандыдатам у дэпутаты Вярхоўнага Савету БССР. Выступае на многіх мітынгах, актыўна публікуецца ў прэсе, прапагандыст здаровага ладу жыцця.

Фота

1948-1998, Фотаздымкі

Фотаздымкі з архіву а. Яна Матусевіча